Genomen besluiten tijdens deze Partijraad:

• Het Festival voor Gelijkheid zal in 2025 plaatsvinden op 6 september.

• Het giftenreglement SP, zoals vastgesteld door de Partijraad van de Socialistische Partij d.d. 22 juni 2013 te wijzigen: Artikel 3 van het giftenreglement wordt aangevuld met het volgende lid: d. bijdragen van niet-Nederlanders zijn verboden.

• Het verslag van de commissie evaluatie verkiezing partijbestuur wordt voor kennisgeving aangenomen en alle conclusies en aanbevelingen worden overgenomen.

• Wanneer een afgevaardigden zich niet afmeldt voor de Partijraad, geen vervanging regelt én niet komt opdagen, dan brengt het partijbestuur de gemaakte onkosten via de bijdrageregeling in rekening bij de afdeling namens welke deze persoon afgevaardigd zou zijn.

• De planning, procedure en criteria t.b.v. de gemeenteraadsverkiezingen 2026 worden vastgesteld zoals voorgelegd.

• De Partijraad verleent het partijbestuur de bevoegdheid om bij een besluit tot de oprichting van nieuwe afdelingen, in de periode van 1 oktober 2024 tot en met 1 oktober 2025, als volgt af te kunnen wijken van de statuten artikel 10 lid 1b en 4b: Artikel 10, lid 1b Een afdeling bestaat bij oprichting uit I. ten minste dertig (30) leden die binnen het werkgebied van de afdeling wonen, indien dit werkgebied niet meer dan 50.000 inwoners telt II. ten minste veertig (40) leden die binnen het werkgebied van de afdeling wonen, indien dit werkgebied tussen de 50.000 en 100.000 inwoners telt III. ten minste vijftig (50) leden die binnen het werkgebied van de afdeling wonen, indien dit werkgebied meer dan 100.000 inwoners telt Artikel 10, lid 4b De ledenvergadering kiest uit haar midden het afdelingsbestuur, dat bestaat uit I. ten minste drie (3) leden waaronder een voorzitter en een organisatiesecretaris, indien dit werkgebied niet meer dan 50.000 inwoners telt II. ten minste vier (4) leden waaronder een voorzitter en een organisatiesecretaris, indien dit werkgebied tussen de 50.000 en 100.000 inwoners telt III. ten minste vijf (5) leden waaronder een voorzitter en een organisatiesecretaris, indien dit werkgebied meer dan 100.000 inwoners telt.

• De Partijraad geeft het partijbestuur décharge met betrekking tot de jaarstukken.

11:00 uur Voorzitter Lieke van Rossum opent de Partijraad

1. Opening en mededelingen

Van Rossum heet iedereen welkom en begint met een terugblik op het Festival voor Gelijkheid van 14 september. Ze gaat in op de politieke actualiteit, met name op de gebroken beloften van het kabinet-Schoof op het thema bestaanszekerheid. Tot slot heeft Van Rossum twee mededelingen voor de Partijraad: ten eerste over de verhuur van een deel van het SP-pand in Amersfoort, ten tweede wordt er voorgesteld om volgend jaar het Festival voor Gelijkheid een week eerder op 6 september te organiseren. Daar gaat de Partijraad mee akkoord.

Algemeen secretaris Nils Müller vraagt de Partijraad of deze akkoord gaat met het in rekening brengen van gemaakte kosten bij afdelingen die zonder afmelding niet aanwezig zijn bij de Partijraad. De Partijraad gaat daarmee akkoord.

Van Rossum gaat in op de initiatieven van de afdelingen om in contact te komen met lokale organisaties. Niet alle afdelingen hebben dat gedaan. Van Rossum roept hen op dat alsnog te doen. De afdelingen die dat wel hebben gedaan, vertellen over hun ervaringen, die algemeen positief zijn. Bij enkele afdelingen heeft dit geleid tot nieuwe inzichten en nieuwe acties samen met andere maatschappelijke organisaties.

Bastiaan Meijer gaat in op de gemeenteraadsverkiezingen die over twee jaar zullen plaatsvinden. De SP wil de campagne daarvoor per landsdeel laten verlopen. De SP gaat de volgende keer in meer plaatsen meedoen dan bij de vorige raadsverkiezingen.

Uit de afdelingen komen er diverse vragen en opmerkingen over het plan voor de komende campagne. Er wordt opgemerkt dat het geplande tijdspad best wel krap is. De vraag is of er niet wat meer tijd ingeruimd kan worden om een en ander te regelen, zoals kandidaten en lokale verkiezingsprogramma’s. Maar volgens Meijer kan dat niet anders, gezien alles wat er geregeld moet worden. Er wordt ook gevraagd naar het nut van de inzet op landsdelen. Volgens Meijer zijn de landsdelen bij uitstek op de hoogte van wat er in de afdelingen speelt. De Partijraad gaat akkoord met de voorgestelde wijzigingen.

De besturen van afdelingen-in-oprichting Aa en Hunze en Overbetuwe worden naar voren gebracht. De bestuursleden vertellen over alles wat zij gedaan hebben om de lokale leden te organiseren en met diverse acties te activeren. Met goedvinden van de Partijraad krijgen zij de status van afdeling.

 

2. Bespreking thema migratie

Dit thema wordt ingeleid met een presentatie door Myrthe Wijnkoop en Michiel Kruyt van Vluchtelingenwerk Nederland. Zij vertellen over de feiten en fabels rond migratie. Wereldwijd is er een stijging in het aantal vluchtelingen door oorlogen. 0.7% van het totale aantal vluchtelingen wereldwijd komt naar Nederland. Nederland krijgt 20.000 à 25.000 vluchtelingen per jaar binnen. In principe moeten we dan aankunnen, maar omdat we geen buffers in de opvang hebben, kunnen we de pieken niet aan.

Nederland neemt nu een gemiddeld aantal vluchtelingen op, vergeleken met de rest van Europa. Het is dus niet waar dat Nederland aantrekkelijker zou zijn voor vluchtelingen dan andere landen. Duitsland en Oostenrijk krijgen relatief veel meer vluchtelingen binnen. Ook is het een fabeltje dat vluchtelingen kijken naar het asielbeleid van een land: mensen kijken in de eerste plaats of een land veilig is. Een strenger asielbeleid heeft vooral een negatief effect op de vluchtelingen die hier al zijn: die voelen zich ongewenst.

Slechts 11% van het totale aantal migranten is asielzoeker. Nareis voegt nauwelijks iets toe aan het aantal migranten. Meer dan de helft van de huidige opvang is noodopvang. Ook zitten veel statushouders nog in de opvang, omdat het hele systeem vastloopt. Ook voor Oekraïners is er een groot opvangprobleem, wat komt door gebrekkige inzet door de overheid.

Jimmy Dijk merkt op dat veel afdelingen melden dat ze moeite hebben om het SP-verhaal over migratie aan mensen uit te leggen. Daarom moet de Partijraad het daar vandaag over hebben, om daar een duidelijk SP-standpunt over naar voren te kunnen brengen. Uit CBS-cijfers blijkt dat het migratiesaldo 112.000 per jaar is. Dijk wijst erop dat het dan nogal raar is als de regering tegelijkertijd op de sociale voorzieningen gaat bezuinigen. De SP wil een jaarlijks migratiesaldo van 40.000. Er zijn nu meer dan een miljoen arbeidsmigranten in Nederland; vooral daarop moeten er maatregelen genomen worden. Ook de arbeidsinspectie pleit voor een verlaging van het aantal arbeidsmigranten. De helft van alle daklozen in Nederland, is arbeidsmigrant. Ook kennis- en studiemigratie moeten ingeperkt worden. Maar het kabinet kijkt daar niet naar, omdat arbeidsmigratie en kennis- en studiemigratie verdienmodellen van rijk rechts zijn. Het is dus een klassenvraagstuk.

Michiel van Nispen legt uit dat de SP niet kiest voor arbeidsmigratie en het verdienmodel van rijk rechts, maar voor de menswaardige opvang van vluchtelingen. Dat betekent dat ook de opvang een stuk menselijker moet. Dus sowieso geen kinderen op asielboten. De noodopvang is bovendien een stuk duurder dan gewone opvang; ondernemers verdienen daar flink aan. Ook daar zit een verdienmodel achter. De SP vindt dat dit kleinschalig en publiek geregeld moet worden, niet vanuit de markt. De procedures moeten teruggebracht worden naar 6 maanden. Ook moet de regio rond Ter Apel ontlast worden.

Dijk gaat in op de voorrang van statushouders bij de toewijzing van sociale huurwoningen. Dat leidt tot een concentratie van migranten in arme wijken, waar vaak ook veel andere kwetsbare groepen wonen; dit leidt tot een stapeling van sociaaleconomische problemen. Daarom pleit de SP voor een betere en eerlijkere spreiding van statushouders over het land. Dat is ook beter voor de integratie. Dijk pleit ervoor dat de SP actie gaat voeren voor meer opvang en sociale huurwoningen in de rijkere gemeenten, zeker in de aanloop naar de gemeenteraadsverkiezingen. Ook daar moet een klassenvraagstuk van gemaakt worden.

Van Nispen stelt dat we overlast door migranten niet moeten tolereren. De veilige landers moeten zo snel mogelijk terugkeren. En voordat die terugkeer lukt, kunnen ze ook apart opgevangen worden. Asielzoekers met ernstige psychische problemen mogen niet op straat terechtkomen; dat risico neemt de minister nu wel. En als mensen een verblijfsvergunning krijgen, moeten hun procedures veel sneller verlopen en moeten zij ook kunnen werken.

Dijk merkt op dat de SP als eerste partij in Nederland stelde dat migranten de taal moeten leren. Daar kreeg de SP toen heel veel kritiek op. Nu is dat een breed gedeelde wens, maar er wordt heel weinig werk van gemaakt. Dat moet veel beter. Ook gaat het daarbij volgens Dijk om gedeelde normen en waarden. Maar sommige afdelingen bestrijden dat er überhaupt gedeelde Nederlandse normen en waarden zijn. Daarmee moeten we oppassen, omdat we anders in het vaarwater van de PVV terechtkomen. Dijk geeft in zijn antwoord aan dat hij het gebrek aan gedeelde normen en waarden in Nederland juist een probleem vindt. Ook geeft hij aan, aanknopend bij de Verlichting, dat de rol van religie in de moderne maatschappij best wel ter discussie gesteld mag worden. Daar zou in de Partijraad een keer over gesproken mogen worden.

Van Nispen gaat in op de internationale kant van het migratiebeleid. Er moet wat worden gedaan aan de routes die mensen afleggen, want nu zijn de mensen vooral slachtoffer van mensensmokkelaars. Daar moeten alternatieven voor gevonden worden, misschien door het verstrekken via humanitaire visa. Tot slot zijn ontwikkelingssamenwerking en het stoppen van oorlogen van enorm belang om de migratie terug te dringen.

Vanuit de afdelingen komen er diverse vragen en opmerkingen. Er wordt onder andere opgemerkt dat kennismigratie wel van belang is voor onze kenniseconomie; dus moeten we dat dan wel verlagen? En als migranten wel Engels spreken maar geen Nederlands, zijn ze dan slecht geïntegreerd? Dijk meent dat het toch goed is voor alle migranten om Nederlands te leren, want uiteindelijk is dat beter voor de integratie en de bredere sociale cohesie. Natuurlijk schaffen we niet alle studie- en kennismigratie af, maar we moeten het wel verlagen. Dan krijgen we ook meer draagvlak voor asielmigratie. Afdeling Eindhoven beaamt dat er een parallelle samenleving is ontstaan van kennismigranten voor ASML.

Een aantal afdelingen spreekt hun onvrede uit over het NRC-artikel waarin het SP-standpunt over migratie werd belicht. Dat wordt te eenzijdig gevonden. Het wordt betreurd dat dit artikel zonder bespreking vooraf binnen de partij is verschenen. De beeldvorming in dit artikel is niet goed als het gaat om de cultuurstrijd rond migratie. Ook wordt bestreden dat dit geen koerswijziging van de SP zou zijn. Veel andere afdelingen zijn echter juist blij met deze nieuwe duidelijkheid van de SP over migratie. Van Nispen bestrijdt dat het hier om een koerswijziging van de partij gaat.

Vanuit de afdelingen wordt ook de vergrijzing genoemd, wat tot personeelstekorten leidt. Is arbeidsmigratie dan niet juist heel handig? Dijk antwoordt dat we beter de mensen in Nederland beter kunnen opleiden voor de sectoren met personeelstekorten. Van Nispen merkt op dat het ook helpt om statushouders eerder te laten werken.

Ook wordt vanuit de afdelingen opgemerkt dat we migratie altijd moeten koppelen aan uitbuiting van arbeidsmigranten, maar ook van ontwikkelingslanden door handelsakkoorden. We moeten ook beter duidelijk maken dat het huidige kabinet niet bezig is om het migratieprobleem op te lossen, maar wel met het ventileren van vreemdelingenhaat. Ook moeten we, als het gaat om woningnood of de tekorten in de zorg, altijd eerst duidelijk maken dat dit een gevolg is van rechts neoliberaal beleid, om daarna pas op migratie in te gaan. Anders krijg je de verkeerde beeldvorming. Dijk is het daarmee eens.

Vanuit de afdelingen wordt opgemerkt dat wij als SP ons niet moeten verstrikken in de cultuurstrijd rond migratie, bijvoorbeeld als het gaat om de hoofddoek. Van Nispen is echter niet van mening dat de SP zich niet met die cultuurstrijd moet bemoeien; we moeten daarin alleen wel de juiste standpunten innemen. We moeten daarin wel steeds de sociaaleconomische kant en de klassenstrijd belichten. Dijk benadrukt dat hij de afdelingen nodig heeft om als partij aanvallend te kunnen zijn op dit thema.

 

3. Presentatie cursusreeks: Heel de mens

Aldo Schelvis vertelt namens het team Opbouw & Opleiding over de nieuwe cursusreeks. Anderhalf jaar geleden hebben we ons nieuwe beginselprogramma met elkaar vastgesteld. Voor veel leden rees toen echter de vraag: wat moeten wij daarmee in de praktijk? Daarvoor hebben we een nieuwe cursusreeks van vier avonden ontwikkeld. Zo leren leden hoe zij de analyse van ‘Heel de mens’ in de praktijk kunnen brengen.

 

4. Oproep zorgprotest 12 oktober

Kamerlid Sarah Dobbe vertelt over de zorg. Ondanks de beloften van de PVV, gaat dit kabinet 5 miljard bezuinigen op de zorg, terwijl veel zorgverleners het water nu al aan de lippen staat. Daarom komt de SP in actie op 12 oktober in Den Haag. Sarah roept alle afdelingen op om hiervoor te mobiliseren.

 

5. Jaarrekening

Penningmeester Gerrie Elfrink gaat in op de jaarrekening 2023. De accountant heeft getekend voor goedkeuring.

Vanuit de afdelingen komt er nog een vraag over het jaarverslag. Daar stonden veel foutjes in. Ook blijven de wijzigingen in het personeelsbeleid onduidelijk. Elfrink legt uit dat het personeelsbestand wel is gekrompen, maar dat er geen gedwongen ontslagen zijn gevallen.

Esmee de Koning meldt namens de kascontrolecommissie dat alles in orde is bevonden. De Partijraad wordt verzocht om decharge. De Partijraad stemt unaniem voor.

 

6. Verzet tegen het kabinet-Schoof

Voorzitter Lieke van Rossum gaat in op de vraag hoe de SP het beste verzet kan bieden tegen dit kabinet, dat de problemen niet oplost maar juist de ongelijkheid vergroot. Daarvoor wil de SP een krant gaan uitbrengen in het najaar, zodat meer mensen weten waar de SP voor staat. Ook om op straat het gesprek met de mensen aan te kunnen gaan. De afdelingen worden gevraagd om in groepjes na te denken over wat zij in hun landsdeel gaan doen met de nieuwe krant. Meerdere afdelingen maken concrete afspraken voor diverse acties, om met de krant de straten op en de wijken in te gaan.

7. SP Jongeren

Voorzitter Jeremie van Zeist vertelt over de voortgang in de jongerenorganisatie. Er zijn nu 500 leden. Samen met Jimmy Dijk is er een avond georganiseerd over sociale vooruitgang, waarbij ook meerdere nieuwe leden zijn gemaakt. Ook zijn er plannen voor een festival. Van Zeist spreekt met Joeke, een Fries lid van SP Jongeren. Hij vertelt dat met name de woningnood erg leeft onder de jongeren in Friesland. Actie van de SP Jongeren op dit thema heeft tot veel positieve reacties geleid. Dat heeft tot een nieuw lid geleid en een potentieel nieuw lid.

8. Afsluitende toespraak Jimmy Dijk

Dijk gaat tot slot in op de actuele politieke situatie en de taak van de SP. Enerzijds zien we oorlogen in Gaza, Libanon en Oekraïne, waar het kabinet niets aan doet. Anderzijds zien we een extreem rechts kabinet, dat fors bezuinigt en niets doet aan de groeiende ongelijkheid tussen kapitaal en werkende klasse. Nog steeds worden mensen in de staat gelaten.

Ook de PvdA is daar in het verleden schuldig aan geweest, toen de PvdA mee ging in het neoliberale verhaal dat publieke diensten geprivatiseerd moesten worden. Dijk benadrukt dat het belangrijk blijft om het neoliberalisme te benoemen en in te gaan op de schade die de kabinetten-Rutte hebben veroorzaakt. Mensen voelen zich in de steek gelaten, maar de PVV gaat ze niet helpen. Alleen de SP kan dat. De PVV gaat gewoon mee in VVD-beleid, om cadeautjes aan de rijken uit te delen, terwijl de gewone mensen de prijs moeten betalen in de vorm van bezuinigingen en de BTW-verhoging. Al het gepraat over de asielcrisis en de noodwet is alleen maar afleiding.

Dijk benadrukt dat sociale verandering alleen gaat lukken met een brede maatschappelijke beweging. Daarom moeten we blijven samenwerken met maatschappelijke organisaties. Dat is heel goed gelukt met het Festival voor Gelijkheid. Dijk geeft aan dat hij door Vrij Nederland is gevraagd om een essay te schrijven over de rol van het socialisme in de 21ste eeuw. Laten we daarmee samen aan de slag gaan, ook met de nieuwe krant die straks uitkomt. Want alleen door samen de straat op te gaan en langs de deuren te gaan, kunnen we de mensen duidelijk maken hoe zij door dit kabinet in de steek worden gelaten. En dat de SP de enige partij is die hierop een echt antwoord heeft.