Nederland is de eerste helft van 2016 voorzitter van de Europese Unie. Volgens SP-Kamerlid Harry van Bommel is het voorzitterschap een uitgelezen kans om een fundamentele discussie over de toekomst van de Europese Unie te voeren. ‘Veel mensen hebben het Europese project de rug toegekeerd omdat ze het veel te dwingend vinden. Daardoor hebben ze ook hun vertrouwen verloren in wat de landelijke politiek voor hen kan betekenen. Maar het kabinet steekt haar kop in het zand en doet discussies over meer of minder Europa af als geleuter. Een gemiste kans.’

Maandag debatteerde de Tweede Kamer over de Staat van de Unie. Lees hieronder de hele inbreng van Harry van Bommel.

We spreken vandaag over de Staat van de Unie, maar ik zou het om willen draaien: wij zijn een Unie van staten. Staten met verschillende bevolkingen, culturen, tradities en ambities. Juist daarin zit de kracht van de EU: eenheid in verscheidenheid. Soms betekent dat dat bepaalde landen bepaalde sentimenten opzij zullen moeten zetten, zoals lidstaten in Oost-Europa wanneer het de opvang van vluchtelingen betreft. Maar het betekent eveneens dat wanneer die verscheidenheid op een onnatuurlijke manier onderdrukt wordt, de eenheid scheuren begint te vertonen. Wij zijn ooggetuige van dit proces. Ga maar na: Schengen staat op losse schroeven, de Grexit is nog niet uit zicht of een mogelijke Brexit dient zich aan, de spanningen tussen Balkan-landen nemen onder druk van de vluchtelingencrisis toe, Noord- en Zuid-Europa groeien verder uit elkaar, en in Oekraïne wordt de bevolking verscheurd tussen oriëntatie op het Westen of het Oosten.

In Polen, ooit lichtend voorbeeld van Europese integratie, worden de rechtstaat en de media langzaam maar zeker onder de vleugels van Recht en Rechtvaardigheid gebracht, een partij met geen enkel respect voor democratie of de scheiding der machten. Vorige week zei de Deense bevolking tijdens een referendum duidelijk nee tegen meer bevoegdheden voor Brussel. De EU verkeert in een diepe crisis. Erkent de premier dat ook? Is hij het met mij eens dat de tweedeling in Europa groeit, zowel binnen als tussen landen, en dat Brussel faalt om de solidariteit in Europa te waarborgen?